woensdag 29 mei 2013

Mammoet op de motor

Nee, dat kan niet. Of toch wel? Jazeker, zelfs een paard op de motor! Het gaat hier niet om een voertuig, maar om de Zandmotor, een kunstmatig aangelegde zandbank ter hoogte van Monster. Hier vond ik stukken tand en bot van de mammoet en een hielbeen van een paard.
De Zandmotor is een experiment in het kader van het kustverdedigingssysteem. In 2011 uitgevoerd voor de kust van Zuid-Holland. Het heeft de vorm van een schiereiland.
Fragment mammoettand
Elk jaar pikt de zee zand van de Nederlandse kust weg. Dat brengt het westen, dat beneden het zeeniveau ligt, in gevaar. Rijkswaterstaat vult het opgeslokte zand steeds weer aan. Op zich werkt dit prima, maar het kost wel een hele berg zand.

Neem bijvoorbeeld de Noordwijkse kust. Ondanks dat deze kust in 2007 met een dijk is versterkt, moet er door erosie toch regelmatig weer 250.000 m³ zand bij. Daarmee kun je 284.000 zandbakken vullen, om maar even een idee te geven. Bovendien komt dit onderhoudsklusje steeds weer terug.
Men ging daarom op zoek naar een lange termijn oplossing en kwam zo op de Zandmotor.

Wandelen en speuren naar fossielen

De Zandmotor vanuit de lucht gezien

Voor de aanleg van deze kunstmatige zandbank zogen schepen met grote sterke pompen en motoren zand van de Noordzeebodem en spoten het op het strand. Dat waren enorme hoeveelheden, in totaal werd er 19 miljoen kubieke meter zand gebruikt! Het was een berenklus, maar wanneer het experiment slaagt, dan heb je er ook geen omkijken meer naar. Dankzij de energie van de wind, golven en stroming komt het zand zelf in beweging. Het verspreidt zich langs de kust en maakt deze sterker. De drijvende kracht van wind, golven en stroming werkt als een motor, vandaar ook de naam 'Zandmotor'.

De Zandmotor leverde niet alleen een uniek kustverdedigingssysteem, maar ook een rijkdom aan fossielen. Een deel van de enorme bak zand die is opgehaald uit de Noordzee en uitgespuugd op het strand, is namelijk zo’n 11.500 tot 128.000 jaar oud! Toen was de zeespiegel door toename van het landijs in ScandinaviĆ« enorm gedaald en de Noordzee werd land. Nederland was verbonden met Engeland! Het landschap bestond uit koude ruige steppes waar geen boom te vinden was, maar wel grassen en lage struiken. Een lekkernij voor de grote graas gasten zoals de wolharige mammoeten, bizons, wolharige neushoorns, wilde paarden en reuzenherten.



Hielbeen paard
Deze grote grazers stierven uit, waarschijnlijk door een stijging van de zeespiegel. Veel botten kwamen terecht onder het zand van de zeebodem en werden fossielen. Met de aanleg van de Zandmotor kregen ze een nieuwe plek. Soms in musea, waar ze worden onderzocht en getoond aan publiek. Soms bij verzamelaars zoals ik, waar ze worden bewonderd om hun schoonheid.